Alle suksesvolle volwassenes kan met begrip lees. Jy lees hierdie artikel omdat jy een van die volwassenes is wat dieselfde vir hul kinders wil hê. Om te leer lees is ‘n groot taak wat ‘n geweldige hoeveelheid breinkrag en konsentrasie verg. Baie kinders sukkel en kan maklik motivering en selfvertroue verloor. Indien dit jou kind is, is daar baie dinge wat jy kan doen om jou kind te help om gemotiveerd te bly en lees te geniet – selfs al sukkel hy/sy.
ʼn Eenvoudige ding wat jy kan doen, is om jou kind aan te moedig om enigiets te lees wat hy/sy self kies. Dit is die waarde daarvan om biblioteek of boekwinkel toe te gaan, of selfs die boekrak tuis, en uit te soek wat hulle wil lees. By die skool kies die onderwyser wat hulle moet lees. Hulle het geen keuse nie; gevolglik berus die enigste motivering om dit wel te lees, op die gevolge – indien ek nie hierdie boek lees nie, gaan ek in die moeilikheid beland. Dit motiveer en moedig dus die kind aan, wanneer hy/sy self kan kies watter boek om te lees. Ek wil hierdie boek lees. Ek kan hierdie boek lees.
Dit is egter eweneens belangrik dat die boek wat hulle kies op die regte leesvlak is. Daar is drie basiese leesvlakke – die onafhanklike (selfstandige) leesvlak, die ondersteuningsleesvlak (met hulp of leiding) en die frustrasieleesvlak.
Dit wat hulle lees, behoort ‘n balans te handhaaf tussen ondersteuning (om hul selfvertroue aan te help) en uitdaging (wat van hulle vereis om te dink en te konsentreer op dit wat hulle lees).
Volgens navorsing is die regte vlak vir ‘n kind om te lees wanneer hulle nege uit tien woorde kan lees en dit maklik verstaan (Clay, 1991a).
‘n Teks op die kind se onafhanklike (selfstandige) leesvlak is maklik om te lees
Wanneer hardop gelees word, behoort hulle slegs met een uit 100 woorde te sukkel, en behoort hulle alle begripsvrae oor die storie te kan beantwoord. Hierdie tekste word vir selfstandige lees gebruik, om selfvertroue te skep en ‘n gevoel van beheer en genot te ervaar. Laat jou kind toe om hierdie stories soveel keer as wat hy/sy wil te lees, aangesien dit selfvertroue bou en lees vir genot bevorder.
‘n Teks op die kind se ondersteuningsleesvlak is nie so maklik om te lees nie
Hulle sal hulp van ‘n onderwyser of vaardige leser nodig hê om dit te lees. Hierdie tekste help leerders om nuwe woorde aan te leer en hul vaardighede te oefen. Wanneer hardop gelees word, sal hulle waarskynlik met twee tot vyf uit 100 woorde sukkel. Hulle behoort met 95% akkuraatheid te kan lees en behoort 80% van eenvoudige inhoudsvrae te kan beantwoord. Indien die teks te moeilik is, sal ‘n kind gefrustreerd raak en motivering verloor.
‘n Teks op die kind se frustreringleesvlak is te moeilik om te lees
‘n Teks op die kind se frustreringleesvlak is te moeilik om te lees, selfs met hulp. Wanneer hardop gelees word, sal hulle met meer as vyf uit 100 woorde sukkel. Hulle sal 70% of minder van die begripsvrae kan beantwoord. Tekste op hierdie vlak moet vermy word, aangesien dit die kind se selfvertroue en leesgenot ondermyn.
Skep geleenthede vir jou kind om net vir genot te lees. Daar is navorsing wat bewys dat kinders wat elke dag vir genot lees, beter presteer in leestoetse soos PIRLS (“The Progress in International Reading Literacy Study”). Hierdie leerders ontwikkel ook ‘n groter woordeskat, aangesien hulle meer gemotiveerd is om te lees. Dit beteken dat hulle meer woorde sal kan lees as wat ‘n kind wat slegs skoolhuiswerk doen, kan lees. Alle mense moet ‘n woord ten minste sestien keer lees voordat dit onthou word. Dus, hoe meer daar gelees word, hoe meer leesoefening kry jy om betekenis aan ‘n woord te heg – gevolglik het jy ‘n groter woordeskat. ‘n Groot woordeskat beteken dat jy outomaties betekenis aan woorde kan heg, en jy gebruik minder breinkrag wanneer jy lees. Dit stel breinkrag beskikbaar om te konsentreer op leesbegrip en begripsvaardighede.
Kinders wat vir genot lees, het ook ‘n groter algemene kennis en beter begrip van ander kulture. Die meeste leesassesserings gebruik niefiksietekste, en nie tekste wat stories vertel nie. Deur ‘n goed ontwikkelde wêreldvisie te hê, beteken dat jou kind bestaande kennis in verband bring met dit wat hulle lees, en gevolglik bestaan die kans dat hulle die teks beter sal vertaan. Lees vir genot het ook sosiale voordele en kan mense help om meer betrokke in die samelewing te voel. Lees bevorder ‘n mens se begrip van jou eie identiteit, verbeter empatie en gee ‘n mens insig in die siening van ander mense – almal begeerlike (waardevolle) eienskappe (kenmerke) van suksesvolle mense.
Dit is ongetwyfeld waar dat leerders wat dit geniet om te lees, meer gemotiveerd is om goed te doen op skool. Dit is omdat alles wat hulle by die skool doen, te make het met lees. Om jou kind die beste moontlike geleentheid te bied tot akademiese voorsprong, moet hulle aangemoedig word om sonder druk of prestasie te lees. Moedig hulle aan om te lees vir genot en om die plesier daarvan te ervaar.
